Chcą osiągnąć jak największe zbiory ziemniaków z danego areału nie możemy pozostawić uprawy na pastwę szkodników i chorób. Konieczne jest wdrożenie planu, począwszy od zakupu odpowiednich odmian i zadbaniu o glebę przeznaczoną pod ziemniaka, a skończywszy na odpowiednim nawożeniu.
Zagrożeniem chorobowym dla plantacji ziemniaków są głównie choroby grzybowe: zaraza ziemniaka, alternarioza i rizoktonioza. Choroba bakteryjna charakterystyczna dla tej uprawy to czarna nóżka.
Na początku należy dokonać rozsądnego wyboru sadzeniaków. Jeśli początek upraw mają dać nowo zakupione sadzeniaki, należy wybrać zdrowe bulwy, bez przebarwień, uszkodzeń i innych oznak negatywnych. Warto także zainwestować w odmianę odporną na niektóre schorzenia. Jeśli do sadzenia będziemy używać materiału zgromadzonego w swoim gospodarstwie, warto go poddać wiosennemu sortowaniu, aby do sadzenia trafiły tylko zdrowe bulwy.
Działając prewencyjnie, warto sadzić ziemniaki już zaprawione i pobudzone, co pozwoli przyspieszyć wschód roślin oraz wytworzenie się plonu zanim zaraza lub rizoktonioza zacznie masowo atakować uprawę. Później, w czasie wschodu konieczne jest odżywianie dolistne, z użyciem oprysków zarejestrowanymi środkami ochrony. Z kolei ochrona przed czarną nóżką polega na dokładnym przykryciu bulw glebą przy sadzeniu oraz na selekcji poprzez usuwanie chorych roślin.
Chemiczna ochrona ziemniaków skupia się na okresie wegetatywnym, kiedy to należy kilkakrotnie wykonać opryski uprawy z użyciem fungicydów (60 zarejestrowanych w Polsce). Wyboru preparatu należy dokonać na podstawie doświadczenia i potrzeb swoich upraw, ponieważ różnią się one zarówno sposobem mobilności, jak i mechanizmem działania. Opryskując na czas i odpowiednimi środkami, możemy o 60-70% zredukować atak choroby i zapobiec stanom krytycznym roślin. Ważny jest także sposób prowadzenia ochrony. Jeśli oparty jest na prewencji i przewidywaniu pojawienia się patogenów, to aplikowanie środków odbywać się będzie w sposób zrównoważony. Natomiast, jeśli konieczne jest reagowanie już po zauważeniu efektów działania grzybów, to zalecana jest ochrona intensywna, gdzie zabiegów dokonuje się co 7-10 dni.
Chwasty stanowią silną konkurencję dla uprawy w kwestii pobierania z gleby wody oraz substancji odżywczych, dlatego też bardzo ważne jest ich jak najskuteczniejsze zwalczanie. Poza metodami mechanicznymi, które sprawdzają się wyłącznie na małych powierzchniach, dużą skutecznością wykazują się zabiegi z użyciem herbicydów. Powodzenie nawożenia podnosi stosowanie substancji przy optymalnej wilgotności oraz niewielkich wahań temperaturowych.
Szkodniki najczęściej atakujące uprawy ziemniaka to rodzina sprężykowatych, tj. siewnik skibowiec i rolowiec, nieskorek rdzawoplamy oraz rodzina żukowatych: ogrodnicy niszczylistki, guniak czerwczyka, chrabąszcz kasztanowiec oraz chrabąszcz majowy. Wszystkie te szkodniki cechuje wieloletni cykl rozwojowy i przebywanie w glebie. Tam podgryzają rośliny a tym samym uszkadzają korzenie i bulwy ziemniaka.
Nie ma możliwości pozbycia się ich z areału w 100%, ale dzięki zabiegom agrotechnicznym i chemicznym można znacznie ograniczyć skalę zniszczeń. Prowadzą do tego odpowiednie głęboki orki i szybkie podorywki, dzięki którym larwy i dojrzałe osobniki są wyrzucane na powierzchnię pola gdzie giną lub są zjadane przez ptaki. Skuteczne jest także urządzanie pułapek z przynętą w postaci warzyw lub zbóż. Oczywiście konieczne jest także zwalczanie chemiczne, najlepiej na etapie poprzedzającym sadzenie. Zaleca się zasilenie gleby na 2-3 dni przed sadzeniem na głębokości około 20 cm. Później konieczne jest zaprawienie sadzeniaków tuż przed aplikowaniem ich do gleby.
