Zmiany w technice uprawy zbóż, głównie intensywne nawożenie, ochrona przed chwastami a także stosowanie upraw monokulturowych, spowodowały pojawienie się problemów ze zwalczaniem szkodników zbóż. Zauważyć można, że wiele gatunków szkodników, które od lat żyły w polskich uprawach nie powodując większych szkód, obecnie są na tyle aktywne i liczne, że mogą zmniejszać plony nawet o 20%. Dlatego też równie ważna jest ochrona zbóż przed tym zjawiskiem.
Zaleca się stosowanie metody zintegrowanej, gdzie zbiegają się zabiegi agrotechniczne, zrównoważone nawożenie oraz biologiczna i chemiczna ochrona roślin. Sukces zaczyna się przed zasiewem, kiedy to zastosujemy płodozmian lub, w przypadku monokultury, odpowiednio zaprawione ziarno. W Polsce jest kilka dopuszczonych zapraw, które zwiększają odporność nasion na choroby, ale także na szkodniki, przy czym od 2014 roku nastąpił zakaz stosowania ich w zbożach jarych. Jesienna wegetacja daje więcej możliwości, ponieważ stosuje się wtedy skuteczne opryski insektycydami.
W Polsce istnieje wiele gatunków szkodników zbożowych, ale jedynie kilka z nich występuje masowo i często.
Niewielkie owady, mierzące maksymalnie do 8 mm o różnorodnym ubarwieniu, z charakterystycznym ogonkiem. Występują w postaci uskrzydlonej i bezskrzydłej. Żerują na młodszych częściach roślin wysysając ich soki z komórek miękiszowych i sitowych, a następni wpuszczają do rośliny ślinę powodując zaburzenia procesów życiowych. Takie działanie powoduje zakłócenia procesu wzrostu roślin. Mszyce należy zwalczać jesienią, natychmiast po zauważeniu pierwszych osobników.
Chrząszcz osiągający rozmiary do 15 mm, o ubarwieniu w odcieniach brązu. Początkowo występuje w formie larwalnej, jasno-żółtej, zakopanej w glebie na głębokość 30-40mm. Po przezimowaniu żeruje w zbożach ozimych, następnie w jarych. Efekty jego działań to przeżarte liście i połamane źdźbła, a w efekcie obumieranie roślin, które nie wydają kłosów. Zdarza się, że na polu powstają widoczne gołym okiem łysiny. Aby zapobiec takim problemom warto na czas usuwać chwasty jednoliścienne i wykonywać zabiegi agrotechniczne. Obecnie nie ma dedykowanego środka ochrony, a jako zastępczy stosuje się insektycydy do zwalczania ploniarki zbożówki.
Niewielkie motyle o szarobrunatnej barwie, żerujące po zmierzchu i w nocy, w okresie od lipca do października. Rolnice żerują na naziemnych częściach roślin, uszkadzając ziarno oraz podgryzając rośliny lub u nasady korzeniowej osłabiając całą roślinę i powodując jej zamieranie. Liczebność szkodnika rośnie podczas suchych i ciepłych miesięcy. Aby zredukować ich działanie należy wykonywać głęboką orkę i użyć kultywatora, aby zniszczyć gąsienice rolnic czekające w glebie. Zaleca się także późny wysiew oraz późniejsze opryski.
To muchówka o długości 2mm o czarnej barwie, która w sezonie zbożowym wydaje trzy pokolenia osobników. Pierwsze i drugie pokolenie uszkadza młode zasiewy i zawiązki ziaren, powoduje żółknięcie i obumieranie liści oraz zgniliznę u podstawy. Zwalczanie szkodnika to opryski z użyciem insektycydów dedykowanych dla tego szkodnika, natomiast działając prewencyjnie należy odpowiednio zaprawić zboże przed zasiewem.
