Rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym farm fotowoltaicznych, to kluczowy element transformacji energetycznej w Polsce. Jednak każda inwestycja realizowana na terenach przyrodniczo cennych wymaga szczególnej ostrożności i analizy wpływu na środowisko. Jednym z niezbędnych elementów procesu inwestycyjnego jest waloryzacja ornitologiczna, czyli ocena wartości przyrodniczej terenu pod względem występowania ptaków.
Waloryzacja ornitologiczna to specjalistyczne opracowanie, które pozwala określić, jakie gatunki ptaków występują na obszarze planowanej inwestycji, a także jakie znaczenie ma ten teren dla ich lęgów, żerowania i migracji.
Dokument ten sporządza doświadczony ornitolog, który wykonuje obserwacje terenowe w różnych porach roku, analizuje siedliska i potencjalne zagrożenia dla awifauny. Wyniki waloryzacji są kluczowe przy ocenie oddziaływania inwestycji na środowisko oraz w procesie uzyskiwania decyzji środowiskowej.
Choć pojęcia te bywają stosowane zamiennie, opinia ornitologiczna to zazwyczaj krótsze opracowanie, oparte na jednorazowej wizji lokalnej. Stosuje się ją w przypadku mniejszych inwestycji lub prac o ograniczonym wpływie na środowisko.
Z kolei waloryzacja ornitologiczna ma charakter pełnej ekspertyzy, opartej na cyklu obserwacji i analiz, które pozwalają dokładnie ocenić znaczenie terenu z punktu widzenia ochrony ptaków.
Inwestor planujący budowę farmy fotowoltaicznej ma obowiązek przedłożenia odpowiednich ekspertyz przyrodniczych, które obejmują m.in. waloryzację ornitologiczną, chiropterologiczną (nietoperze), botaniczną czy herpetologiczną (płazy i gady).
Kompleksowe opracowanie przyrodnicze pozwala organom administracji publicznej ocenić, czy realizacja inwestycji nie spowoduje trwałych strat w lokalnym ekosystemie. Brak takich ekspertyz może skutkować wstrzymaniem inwestycji lub koniecznością wykonania kompensacji przyrodniczej.
Rola ornitologa nie kończy się na etapie planowania. W wielu przypadkach wymagany jest także nadzór ornitologiczny podczas prac budowlanych.
Jego zadaniem jest kontrola przestrzegania zaleceń środowiskowych, ochrona gniazd i miejsc lęgowych oraz reagowanie na sytuacje mogące zagrażać ptakom.
Nadzór ornitologiczny stanowi ważny element odpowiedzialnego podejścia do inwestycji – pozwala ograniczyć negatywny wpływ działań człowieka i zapewnia zgodność realizacji z przepisami o ochronie przyrody.
Każdy inwestor planujący budowę farmy fotowoltaicznej powinien:
Zlecić wykonanie waloryzacji ornitologicznej odpowiednio wcześniej, najlepiej przed rozpoczęciem prac projektowych.
Uwzględnić wyniki ekspertyz przyrodniczych w dokumentacji środowiskowej.
Zorganizować nadzór ornitologiczny w trakcie realizacji inwestycji, szczególnie jeśli teren ma wysoką wartość przyrodniczą.
Współpracować z doświadczonym ornitologiem, który zapewni zgodność działań z obowiązującymi przepisami.
Jeśli planujesz inwestycję wymagającą waloryzacji ornitologicznej, opinii ornitologicznej czy nadzoru ornitologicznego, skontaktuj się z doświadczonym specjalistą.
Artur Koliński ornitolog z wieloletnim doświadczeniem w przygotowywaniu ekspertyz przyrodniczych i prowadzeniu nadzorów ornitologicznych na terenie całej Polski – oferuje kompleksową obsługę inwestycji zgodnie z wymogami prawa i najlepszymi praktykami ochrony środowiska.
